Bahriye Nazırı Cemal Paşa Kimdir?
Bahriye Nazırı Cemal Paşa
Asıl adı Ahmet Cemal olan Osmanlı siyaset adamı ve asker Cemal Paşa , 6 Mayıs 1872 yılında Midilli’de dünyaya geldi. Askeri eczacı Mehmet Nesip Efendinin oğlu olan Cemal paşa, 1890 yılında Kuleli Askeri İdadisi’nde öğrenim gördü . 1893 yılında Harbiye Mektebinde mezun oldu. 2 yıl sonra ise Kurmay Yüzbaşı olarak orduya katıldı. Daha sonra Genelkurmay 1. şubesinde görev aldı. 1897 yılında kolağası( ön yüzbaşı) rütbesini aldı. 1898 tarihinde Selanik’teki 3. Ordudaki redif fırkası ( tümeni) Kurmay başkanı olarak görevine devam etti. O sıralarda gizli bir örgüt olan İttihat ve Terakki Cemiyetinde Askeri alanda görevlendirildi.
1899 yılında Selanik’te Seniha Hanım’la evliliğini yaptı. 1905 yılında binbaşı rütbesini alan Cemal Bey bölgede artan Jön Türklük faaliyetleriyle uğraştı. 1906 yılında Osmanlı Hürriyet Cemiyetinde yer aldı. Cemal Paşa, 1907 yılında 3. Ordu Kurmay heyetine atanarak Kolağası Mustafa Kemal ve Binbaşı Ali Fethi Bey’le birlikte görev yaptı. 2. Meşruiyetin ilan edilmesiyle Selanik’te İttihat ve Terakki Cemiyetinde İstanbul’a gelen 10 delegeden oluşan temsili heyetinde yer aldı . Ardından cemiyetin genel merkez üyeliğine seçildi . Bir süre sonra kaymakamlığa ( yarbay) yükseldi.
Meşruiyetin yeniliklerini ve getirdiği değişiklikleri benimsetmek için kurulan Heyet’i İslahiye’nin bir üyesi olarak Anadolu’ya gönderildi. 31 Mart olayında ayaklanmayı bastırmak için İstanbul’a dönerek Hareket Ordusu’na katıldı. Ayaklanmanın bastırılmasıyla Üsküdar Muhafızlığına atandı. 1909 yılında Çukurova ‘da çıkan karışıklıkları ve Ermeni ayaklanması bastırmak için Adana Valisi yapıldı. Bir yıl sonra hastalığı yüzünden İstanbul’a dönmek zorunda kaldı .1911 yılında Arapların ayaklanmasıyla Bağdat’a Vali olarak gönderildi. Konya redif tümeni komutanı olarak Balkan savaşlarına katıldı.
Ordunun Pınarhisar’da yenilmesiyle Çatalca’ya savunma hattına çekilmek zorunda kaldılar. Ekim 1912 yılında miralaylığa (albay) yükseldi. Daha sonra Kolera hastalığına yakalanan Cemal Paşa İstanbul’a tekrar dönmek zorunda kaldı. 1912 yılında Ordu idare reisi ve İstanbul Menzil müfettişi oldu. 23 Ocak 1913 yılında hükumeti devirmek için düzenlenen Babıâli Baskınından başarılı bir sonuç alınmasından sonra İstanbul Muhafızlığına getirildi. İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı gelenleri susturarak cemiyete destek oldu. Ardından mirlivalığa (tuğgeneral) yükseldi.
1914 tarihinde önce nafıa (bayındırlık) , bahriye nazırı (donanma bakanı ) olarak görev yaptı. Cemal Paşa Fransız yanlısı olarak biliniyordu. 1914’te 1. Dünya Savaşına girerken, Fransa’nın desteğini almak maksadıyla Fransa’ya gitti. Olaylar istediği gibi gelişmediği için siyasi ittifak sağlayamadı. Bunun üzerine 2 Ağustos 1914 tarihinde Alman yanlısı Talat Paşa ve Enver Paşa ile birlikte Osmanlı- Alman ittifakını destekledi.
1. Dünya Savaşı başladıktan sonra Cemal Paşa Filistin’deki 4. Ordu Komutanlığı ve Suriye Askeri görevlerini üstlendi. 1915 yılında ferikliğe ( korgeneral) rütbesi verildi. 1915 – 1916 yıllarında Mısır’ı İngilizlerden almak için yapılan “Kanal Harekatında ” Osmanlı ordusu ağır kayıplar verince geri çekilmek zorunda kaldılar. Ardından İngilizlerin Filistin ve Suriye’yi ele geçirmesinde Cemal Paşa sorumlu tutuldu ve bahriye nazırlığından alındı. 1917’de Yıldırım Grubu kurulunca 4. Ordu kaldırıldı. İngiliz General’i Allenby’nin ilerlemesi ile Osmanlı ordusunun peş peşe kaybetmesiyle 4. Ordu Komutanlığından ayrılarak İstanbul’a döndü. Paşa 1917 yılında İttihat ve Terakki Fırkasının , merkez-i umumi azınlığına getirildi.
1. Dünya savaşında Osmanlı devletinin mağlubiyetiyle Talat Paşa istifa verdikten sonra 1-2 Kasım 1918 tarihinde Cemal Paşa, İttihat ve Terakki Fırkası’nın yedi lideriyle birlikte Odessa’ya kaçtı. Sırasıyla Berlin , Munih ve İsviçre’ye giderek İttihatçıların yurt dışı faaliyetlerinin düzenlemesinde yardımcı oldu. Cemal Paşa, Osmanlı’da bulunan Arapların isyanına sebep olduğundan kaynaklı 5 temmuz 1919’da ordudan atıldı. Ardından idama mahkum edildi. Cemal Paşa aldığı cezanın haberini alınca önce Rusya’ya ardından Afganistan’a gitti.
–Diğer Askeri Biyografileri İncelemek İçin BURAYA Tıklayınız.
–Diğer Web Sayfamızı İncelemek için BURAYA Tıklayınız
