Türkiye’nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen
Türkiye’nin ilk kadın pilotu olan Sabiha Gökçen 22 mart 1913 tarihinde Bursa vilayet başkatibi olan hafız Mustafa Bey ile Hayriye hanımın çocuğu olarak Bursa’da dünyaya geldi. Jön Türk olduğu gerekçesiyle Sabiha’nın babası hafız Mustafa İzzet Bey Bursa’ya sürülmüştü. Küçük yaşta annesi ve babasını kaybeden Sabiha Gökçen, abisi neşet ile yaşamaya başladı. 1915 yılında 12 yaşına girmiş, o dönemin cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün Bursayı ziyaret ettiğini ve evlerinin yakınındaki Hünkar köşkünde ağırlandığını duyar duymaz , Atatürk’e ulaşmayı ve okumak istediğini iletmeyi başarmıştı. Mustafa Kemal Atatürk , anne ve babasını kaybeden abisi ile zor şartlar altında yaşayan küçük kızı evlatlık edinip Ankara’ya götürdü.
Mustafa Kemal Atatürk tarafından evlatlık edinilen Sabiha, Çankaya ilkokulunda eğitim görmeye başladı. Çankaya ilkokulunda eğitim aldıktan sonra Amerikan kız koleji ve Üsküdar Amerikan lisesinde eğitimine devam etti . Üsküdar Amerikan lisesinde sağlığının kötüye gitmesinden kaynaklı bir süre eğitimine ara verdi. Heybeliada ve Viyana’ya gidip bir süre orada tedavi gördü. Sabiha gökçen Fransızcasını geliştirmek amacıyla Paris’te de bulundu.1935 yılında soyadı kanununun ortaya çıkmasıyla Mustafa Kemal Atatürk Sabiha’ya “Gökçen” soy ismini verdi.
3 mayıs 1935 te Sivil Havacılık okulunun Türkkuşu açılışına katıldı . Açılış töreninde planör gösterilerinden etkilenerek havacılığa ilgi duydu. Mustafa Kemal Atatürk’ün de onaylayıp desteklemesiyle 1935’te Türk Hava Kurumu’nun Türk Kuşu Sivil Havacılık okuluna girdi ve Ankara’da yüksek planörcülük brövelerini aldı.
Sabiha Gökçen, Köstebel Yüksek Planörcülük okulunda altı ay eğitim almak için yedi erkek öğrenciyle birlikte Kırım’a gitti. Gökçen’nin manevi kız kardeşi Zehra’nın ölümüyle Moskova’ya motorlu uçak okuluna gitmeyi düşündüğü planı iptal edip Türkiye’ye dönmek zorunda kaldı. Kız kardeşinin ölümünün etkisinde kalan Sabiha gökçen ,çalışmaları yarıda bıraktı . Mustafa Kemal Atatürk’ün ikna etmesiyle tekrardan çalışmalara kaldığı yerden devam etti. Eskişehir Havacılık okuluna giderek Sami Uçan ve Muhittin Bey’den özel uçuş eğitimleri aldı. 25 şubat 1936 yılında ilk defa motorlu uçak ile uçmaya başladı.
Gökçen’in, uçakla gösterdiği başarıdan dolayı Mustafa Kemal Atatürk, kendisine :”Beni çok mutlu ettin… Şimdi artık senin için planladığım şeyi açıklayabilirim… Belki de dünyada ilk askerî kadın pilot olacaksın… Bir Türk kızının dünyadaki ilk askerî kadın pilot olması ne iftihar edici bir olaydır, tahmin edersin değil mi? Şimdi derhal harekete geçerek seni Eskişehir’deki Tayyare Mektebi’ne göndereceğim. Orada özel bir eğitim göreceksin.” diyerek Sabiha’yı gururlandırdı .
1936-1937 de Eskişehir Uçuş okulunda ilkokul öğretmeni Nüveyra Uyguç’un eşlik etmesiyle 11 ay boyunca özel eğitim aldı. Gökçen ,Eskişehir 1. Hava Alayında altı ay görev yaptı aynı zamanda o dönem Trakya ve Ege manevralarına katildi. Gökçen 1937 yılında Tunceli Dersim Harekatında hava saldırısında bulundu . Başarılı bir performans gösteren Gökçen, cumhurbaşkanı, başbakan ve genelkurmay başkanında katıldığı bir törende kendisine “Türk Hava Kurumu Murassa (İftihar) Madalyası” verildi. 30 Ağustos 1937’de askerî uçuş brövesi aldı. 1938 yılında Balkan Paktı heyetinin Sabiha Gökçen ile tanıştıktan sonra kendisine uçakla başkentlerine gelmeyi önermeleri üzerine Atatürk’ün de ısrar ve arzusu sayesinde Gökçen yanına hiçbir makinist almadan balkan turu yaptı.
Gökçen uçağıyla İstanbul’dan havalandıktan sonra sırasıyla Atina, Sofya ve Belgrad’a uçuş yaptı. Yugoslav genelkurmay başkanı tarafından Gökçen’e “Beyaz Kartal ” nişanı verildi. Balkan turunun ardından basının büyük ilgisini uyandırmış ona göklerin kizi olarak anılmasına neden olmuştur. Gökçen, hayatı boyunca toplam 22 hafif değişik bombardıman ve akrobatik uçakla uçtu.1940 yılında Hava Okulu’nda askerî coğrafya ve topoğrafya öğretmeni Üsteğmen Kemal ile evlendi ancak üç yıl sonra 12 ocak 1943te eşi vefat etti.
1996’da Amerikan Hava Kurmay kolejinin mezuniyet töreni için düzenlenen “kartallar toplantısının ” onur konuğu olarak katildığıMaxwell Hava Üssü’ndeki törende “dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri” seçildi.
Ödül ve madalyaları
Türk Hava Kurumu’nun bir numaralı Övünç (Murassa) Madalyası ve beratı,
Yugoslav Ordusunun en büyük nişanı olan Beyaz Kartal Nişanı ve ordu brövesi,
Romanya Ordusu Havacılık Brövesi,
Trakya ve Ege manevralarından dolayı verilen hatıra madalyalar,
Türk kadınının seçme ve seçilme hakkı kazanmasının 50. yılında TBMM’deki törende verilen mesleklerinde öncü kadınlar plaketi,
Selçuk Üniversitesi’nin fahri doktorluk payesi,
THK tarafından 1989’da verilen altın madalya,
1991’de Uluslararası Havacılık Federasyonu’nun havacılığın bütün dallarında üstün başarı gösteren havacılara verdiği FAI altın madalyası,
1996’da ABD’nin Maxwell Hava Üssü’ndeki törende “dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri” unvanı,
Ordu, çeşitli dernek ve kuruluşların verdiği 28 adet plaket.
Türkiye’nin ilk kadın pilotu olarak adını tarihe yazan Sabiha Gökçen kalp yetmezliği sebebiyle 88 yaşında 22 mart 2001 yılında Gülhane Askeri Tip Akademisinde hayatını kaybetti.
–Diğer Askeri Biyografileri İncelemek İçin BURAYA Tıklayınız.
–Askerihaberler.com Web Sitemizi İncelemek için BURAYA Tıklayınız.
–Askeribirlikler.com Web Sitemizi İncelemek için BURAYA Tıklayınız.
