Şehit Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel
Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel 1934 yılında İzmit’e dört çocuklu ailenin 3. çocuğu olarak dünyaya geldi . Babası Trabzonlu Tekel tütün eksperi Hakkı Bey , annesi Mebuse Hanım’dır.
Ilkögrenimine Bandırma’da başlayan Cengiz Topel babasının tayıni nedeniyle eğitimine Gönen’de devam etti . 1943 yılında babasının vefat etmesiyle ailesiyle birlikte İstanbul/Kadıköy’e yerleşti. Topel, ortaögretimini Kadıköy Yeldegirmeni Okulunda tamamladı. Lise öğrenimine Haydar Paşa Lisesinde başladıktan sonra Kuleli Asker Lisesine Geçti . 1953 yılında askeri liseden mezun olarak Kara Harp Okuluna girdi. 1935 yılında Asteğmen rütbesi ile Kara Harp Okulundan mezun oldu.
Küçük yaşlardan beri havacılığa olan merakı sonucu hava sınıfına ayrıldı. Pilotaj eğitimini alması için Kanada’ya gönderildi. Kanada’daki eğitimini başarıyla tamamladı. Cengiz Topel, 1957 yılında Türkiye’ye dönerek Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığın’ da göreve başladı . 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana jet Üssüne atandı. 1963 yılında yüzbaşılığa terfi etti . Yüzbaşı Cengiz Topel Türk silahlı Kuvvetlerinde birçok görev üstlendi.
5 Ağustos 1964 ‘ te Rumlar , Erenköy ve Mansur bölgelerindeki Türk kasabaları ve sahildeki Türk balıkçı gemilerine ateş açarak denizden hücumbotlarla, karadan tank takviyeli piyade birlikleriyle ani saldırıya geçmişlerdir. Birleşmiş milletler Gücünün bu katliama herhangi bir tepki göstermemesi ile Turkiye’den ilk yardım 7 Ağustos’ta 4 uçak ile yapıldı.
Rumların Kıbrıs’taki Türklere karşı yaptığı saldırı ile Türk jetlerinin Kıbrıs üzerinde uyarı uçuşu yapmasına karar verildi . Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel de Kıbrıs Barış harekatında ,8 ağustos 1964 ‘te Eskişehir’den Kıbrıs’a dörtlü kol komutanı olarak gönderildi
Rumlara yönelik ikinci hücum kolundaki 4 jette, Yüzbaşı Cengiz Topel, Üsteğmen İzzet Öztarhan, Yüzbaşı Mehmet Konedralı ve Üsteğmen Ethem Sancar bulunuyordu ve komuta, Yüzbaşı Topel’deydi.
Rumlara yönelik ikinci hücum kolundaki Topel’in kontrolü altında olan f100f jeti ikinci dalışına hazırlanırken rumlar tarafından yerden isabet alınarak düşürüldü.
Jet yediği darbeden hasar görmüş kullanılamaz hale gelmiştir . Yüzbaşı Cengiz Topel paraşütle atlamak zorunda kalmıştır.
Topel ile komutasındaki askerler arasında bilinen son telsiz konuşmaları şöyleydi
“- Cengiz Yüzbaşım, uçağından dumanlar yükseliyor, atla. (Ütğm. İzzet Öztarhan)
– …
– Yüzbaşım, Cayır cayır yanıyorsun, atla. (Ütğm. İzzet Öztarhan)
– Tamam, atladı. (Yüzbaşı Mehmet Konedralı)
– Paraşütü açıldı. (Ütğm. İzzet Öztarhan)”
Topel ; Lefke, Gaziveren, Elye ve Çamlı köy Türk yerleşim birimleri arasında bulunan Peristenori isimli Rum köyü yakınlarında bir asfalt yola indi ancak düştüğü civarı tespit eden 3 Rum askeri tarafından esir alındı
Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’in mermisi bitene kadar Rum askerlerine karşı çatıştığı da söylenmektedir
Rumlar tarafından tutsak edilen Cengiz Topel
Uluslar arası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak ağır işkenceye maruz kalarak öldürüldüğü belirtiliyor
Kıbrıs’taki ilk Türk hava harp kaybı olan Cengiz Topel’in hastanede öldüğü açıklandı, ancak naaşı ısrarlı girişimler sonucu 12 Ağustos 1964 tarihinde Rumlardan alınabildi.
Otopsi raporuna ve cenazesinin fotoğrafını çeken İngiliz hemşireye göre bilinci açıkken işkenceye maruz kalınarak öldürülmüştür. Kendisini esir alan rumların ; Topel’in çeşitli uzuvlarını kesmiş, ezmiş, darp etmiş, iç organlarından bazılarını da çıkarmıştır.
Kıbrıs’ta, Adana’da, Ankara ve İstanbul’da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı’daki Sakızağacı Hava Şehitliği’nde toprağa verildi.
Doğum tarihi: 2 Eylül 1934, İzmit, Türkiye
Ölüm tarihi ve yeri: 8 Ağustos 1964, Kıbrıs
Defin tarihi ve yeri: 14 Ağustos 1964, Edirnekapı Şehitlik Ve Mezarlığı, İstanbul, Türkiye
Rütbesi: Yüzbaşı
Defin yeri: İstanbul, Türkiye
Kardeşleri: Oğuz Topel, Mürüvvet Topel, Turgut Topel
Ebeveynleri: Mebuse Hanım, Hakkı Bey
Cumhuriyet döneminin ilk hava harp şehididir, Yüzbaşı Cengiz Topel
Adının verildiği yerler:
Güzelyurt’ta işkenceye maruz kaldığı düşünülen oda, günümüzde onun adını taşıyan kışla binasıdır ve müze olarak kullanılmaktadır.
Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki yerleşim yerlerinde birçok park, cadde ve sokağa adı verilmiştir. Örneğin; Gaziantep ve Kayseri’de birer semt, Ankara’nın Mamak, Çubuk ilçelerinde ve İzmir’in Konak ilçesinde birer mahalle, İstanbul’un Ümraniye, Gaziosmanpaşa, Eyüpsultan, Tuzla ve Kartal ilçesinde, Hakkâri ilinin Yüksekova ilçesinde, Kocaeli’nin İzmit ilçesi Karabaş mahallesinde ve Balıkesir’in Hasan Basri Çantay ve Gündoğan mahallelerini ayıran ve şehir merkezinden 9. Ana Jet Üssü’ne ulaşımı sağlayan caddeye,
İzmir-Karşıyaka ve Düzce merkezde bir sokağa, Çorum’da bir caddeye, Çayıralan merkezde bir sokağa, Ordu-Ünye de Kaledere Mahallesine bağlı bir caddeye, Çanakkale’in Biga ilçesinde bir caddeye, Ömer Seyfettin İlkokulu’na devam ettiği babasının tayini nedeniyle bulunduğu Gönen (Balıkesir)’de bir ana caddeye; Malatya, Kırıkkale, Sorgun ve Eskişehir’de en büyük caddelerden birisine, Tekirdağ merkezindeki ve Manisa’nın Soma ilçesinde bir caddeye ismi verilmiştir.
Cengiz Topel ismi, Antalya’nın Muratpaşa ve Finike ilçelerinde, Ağrı’nın Patnos ilçesinde, Adıyaman’da Eskişehir’de, Batman’da, Sakarya’da, Tokat Turhal’da Samsun’da, Şanlıurfa’da, Isparta’da, İstanbul’un Sancaktepe, Bakırköy ve Zonguldak’ın Kozlu, Manisa’nın Demirci, Mersin’in Akdeniz, Muğla’nın Ortaca, Tarsus, Silifke ve Anamur, Osmaniye’nin Kadirli, Adana’nın Yüreğir, Konya’nın Karatay, Afyonkarahisar ilinin Dinar, Trabzon’un Of ve Sinop’un Boyabat, Gaziantep’in Şahinbey, İzmir’in Buca ve Güzelbahçe ilçesinde, Balıkesir’in Gönen ilçesinde, İzmir Torbalı’da ve Malatya’da Battalgazi ilçesinde ve daha birçok yerdeki okullara verilmiştir. Annesinin Adının verildiği yerler arasında, Konya’daki “Şehit Topel Polis Merkezi”, İzmit’te “Cengiz Topel Deniz Hava Üs Komutanlığı” ve Kocaeli Cengiz Topel Havalimanı bulunmaktadır.
İstanbul-Şirinevler’de, Kâğıthane’nin Çağlayan mahallesinde Sivas’ın Zara ilçesinde ve Maltepe’nin Gülsuyu Mahallesi’nde adını taşıyan bir cami vardır.
Eskişehir’in merkezinde ve Bursa’nın Gürsu ilçesinde heykeli bulunmaktadır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ise anıtı dikilmiş, bir köye ve bir hastaneye ismi verilmiştir
–Diğer Askeri Biyografileri İncelemek İçin BURAYA Tıklayınız.
–Diğer Web Sayfamızı İncelemek için BURAYA Tıklayınız
